GARAGARDOAK: San Francisco Liberty Ale (Anchor Brewery)

Liberty Ale garagardoa San Francisco-n kokatua dagoen ANCHOR Brewery garagardo enpresak ekoizturiko IPA estiloko garagardoa da. 1896. urtean ireki zituen ateak Anchor-ek Ernest F. Baruth-en eskutik. Jabe desberdinak eduki ditu enpresa honek ordu ezkeroztik, gaur egun 10 garagardo mota desberdin ekoizten dituztelarik. 

Nahiz eta garagardo enpresak lehenago ireki zituen ateak, Liberty Ale garagardoa 1975. urtean hasi ziren ekoizten.

Jatorria: Anchor Brewery (San Frantzisko, EEBB)

Hartzidura mota: Azaleko hartzidura.

Malta: Garagar malta argiak erabiltzen dira.
 
Lupulua: Garratztasun handiko garagardoa, Cascade lupulua erabiltzen delarik, eta baita "Dry Hopping" teknika.

Kolorea: Anbar kolorea.

Alkohol edukia: % 5,9 bolumenean.

Anbar koloreko garagardoa, apar txiki-ertaina duena. Gardena ez den garagardo bat da, malta flaborekoa, eta fruita usainak nabari daitezke. Bukaera oso lupulatua du, garratztasuna eta "Dry Hopping"-a dela eta oso       nabarmenak diren lupulu usainengatik.

GARAGARDOA OTORDUETAN: Hanburgesak eta garagardoa

Aspaldiko partez, berriz ere janaria eta garagardoaren arteko konbinazioari buruz hitz egingo dugu, hanburgesari lekutxo bat eginez gaurkoan. 

Hanburgesak jateko garaian ketchup eta mostaza bezalako produktuak erabili ohi ditugu, oso biziak diren bi produktu alegia. Ezaugarri honek garagardoak duen garratztasuna, eta zapore handiko  garagardo batekin konbinatzeko aukera paregabea eskaintzen digu. 

Hanburgesaren haragia oso egina egon ezkero, ilunagoa den garagardo batek esperientziaz gehiago gozatzen lagunduko digu, hanburgesak izango duen "erre" punttu hau txigortutako maltak garagardoan sortzen dituen usain eta zaporeekin ongi baitoa.

¿Zein iritzi duzue garagardoa eta hanburgesa elkarrekin hartzeari buruz? Elkarbanatu honen inguruko zuen esperientziak!

Egun ona izan!

HITZETAN: Abraham Lincoln

" Konfidantza osoa dut herriarengan. Herriari egia esaten bazaio, edozein krisi nazionalari  aurre egingo dio. Koxka benetako datuak ematean dago, eta garagardoa ematean noski"

Abraham Lincoln, EEBB-tako presidente izandakoa 1861-1865

BITXIKERIAK: Alkohol intoxikazio txikiak arazoak konpontzeko sormenean laguntzen omen du

Bitxia benetan, baina ez zait bitxia emaitza bakarrik iruditzen, mota honetako ikerketa "serioak" aurrera eramaten direla jakiteak ere asko harritu nau. Eta beno, ikerketa honen atzean alkoholdun edari enpresa bat balego ez litzateke hain harraroa izango, baina honakoa Estatu Batuetako University of Illinois-eko Psikologia departamentuak argitaratu du (Uncorking the muse: Alcohol intoxication facilitates creative solving...).

Ikerketak neurrizko alkohol kontsumo batek sormena erabiliz konpondu behar den arazo bati aurre egiteko gaitasunean zein eragin duen aztertu du, RAT * (Remote Associate Test) proba erabili zuten horretarako.

Ikerketa hau zergaitik aurrera eraman zuten ulertzeko lagungarri izan daitezkeen hitzak (artikuluaren sarreratik hartuak):

"Aztoratutako prozesatze kognitibo batek; bai eromenak, lo egoerak, humoreak edo sustantzia baten erabilerak sorturikoak, artista, musikari, idazle eta arazoak konpontzen dituztenen sormena handitu dezakeelaren ustea zabaldua dago. Alkoholaren erabilera (bakarrik edo beste sustantzia batzuekin konbinatua) pertsonaia oso garrantzitsu askoren harrakastarekin lotua egon da (Beethloven, Poe, Hemingway, Coleridge, Pollock, eta Socrates)."

21-30 urte bitarteko 40 gizonek hartu zuten parte ikerketa honetan. Hauen erdiak odolean 0,75 g/l-ko alkohol kopurua zuten egoera batetara eraman zituzten (33 cl.-ko bi garagardo botila eta erdi gutxi gora behera), eta behin intoxikazio puntu gorenera iritsi zirenean ekin zioten RAT galderei erantzuteari. Beste 20 pertsonek ez zuten alkohol tantarik edan galderei erantzuko.

 Emaitzak hurrengoak izan ziren:

"Alkohola kontsumitu zutenek galdera gehiago eta denbora gutxiagoan burutzea lortu zuten"

Emaitzak atentzioaren kontrolaren ikuspuntu batetik interpretatu direla diote ikertzaileek.

Emaitzak direna direla izanda ere, garagardoa ardurarekin kontsumitzea dela aukera egokiena gogorarazten dizuet, alkoholaren kontsumo ez arduratsu batek ondorio larriak izan baititzake gure osasunean.

 

 

*Remote Associate Test: Martha Mednick-ek (1962) sormena neurtzeko garatutako froga bat da, non partaideei hitz batzuk azaltzen zaizkien (hasiera batean erlaziorik ez dutela dirudi) eta falta dena asmatu  behar dute.

ZORIONAK ENEKO, ZORIONAK GARAGARDO AHOTSA!

Bai, gaur nire anaiak 24 urte bete ditu, eta hemendik nire zorion agurra helarazi nahi diot!! ZORIONAK ENEKO!

 Eta harrigarria bada ere, Garagardo Ahotsa-k ere urteurrena du gaurkoan, lehenengo urtea bete du! Kasualitatea ote da? Orain dela bi hilabete konturatu naiz bloga idazten hasi nintzen eguna eta anaiaren urtebetetze eguna berbera dela!

Orain dela urte bete hasi genion orduan blog hau idazteari, aurkezpen testu nahiko luze batekin, blog hau sortzearen arrazoiak pixka bat azalduz. GITB-ko EgunOn! Goierri irratsaio batetan egon zen elkarrizketa bat izan zen pausu hau hartzera eraman ninduena.

Orain arte idatzi edo argitaratutako sarreren artean interes gehien piztu duten 3 sarrerak honakoak dira:  

   - Friederike Sophie Kämpfer - Garagardo ahotsa aurkezpen abestia

   - Tabernak: Manneken Beer (Iruña, Nafarroa)

   - Bitxikeriak: Biharamuna ekiditeko aholkutxoak

Lehengo sarrera, Urtarrilak 9an argitaratua, Berlingo Friedak blogerako egindako aurkezpen abestia zoragarria da. Mila esker berriz ere Frieda!

Bigarrena, Abuztuak 25ean Iruñako Manneken Beer tabernari buruzko sarrera da.

Eta hirugarrena, duela hiru aste idatzitakoa.

Hasiera batean blog-a jarraitu eta irakurtzen zutenak ez ziren hainbeste, baina Azaroan, Facebook eta Twitter sare sozialetan presentzia edukitzen hastean, irakurleen kopuruak gora egiten hasi zuen beheko grafikoan ikusi daitekeen bezala.

Beno, eskerrik asko orain arte blog-a irakurri, zabaldu, eta komentarioak egin dituzuen guztioi!! Urteurrena dela eta, hemendik gutxira web-aren berrikuntza bat izango dugu, ez gehiegi luzatzea espero dut! Ondo izan!

Atal berriren bat sortzea edo gai konkretu baten inguruan idaztea nahi baduzue, lasai asko eskatu!

BERRIAK: Never-Stop tabernak ateak irekiko ditu Donostian

Adi egon Donostia eta inguruko jendea, ostiral honetan (Apirilak 20an) taberna berri eta interesgarri (garagardozaleontzat bai behintzat!) bat ireki behar da eta bertan. Garagardo estilo desberdin ugari eskainiko dituzte:

 Kañeroan:

- Krombacher (Pils Alemaniarra)

- Weihenstephaner Hefe Weissbier (Garizkoa)

- Belgikako Ale bat

- Ingalaterrako Ale bat

- Punk IPA (Indian Pale Ale estilokoa)

- Southern Tier Choklat (Imperial Stout estiloa)

Botiletan ere aukera anitza izango da, IPA garagardo asko, suediako garagardoak, italiakoak... Behin ireki eta bertatik pasatzen naizenean idatziko dut luzeago taberna honen inguruan!

Helbidea: Errege Katolikoen kalea 6

LARUNBATEKO GARAGARDO DASTAKETA

Larunbat honetan garagardo dastaketa bat egin nuen Madrilgo "Plaza España" ondoan dagoen History tabernan. 14 pertsonek hartu zuten parte, eta hauen artean Bilboko neska bat eta guzti zegoen, Amagoia!

Garagardoaren ekoizpen prozesua azaldu nuen hasieran, lehengaien deskribapentxo bat ere eginez. Ondoren, azaleko eta oineko hartziduraz ekoizten diren garagardoen berezitasunak eta desberdintasunak zein diren ikusi eta garagardoaren dastaketan zein pausu jarraitu behar genituen ere ikasi zuten. 

Bost izan ziren (denak azaleko hartziduraz ezkoizturikoak) dastatu genituen garagardoak: Brooklyn IPA, Palm, Tripel Karmeliet, Delirium Nocturnum eta St. Bernardus Pater 6. 

Lehenengoa Brooklyn (E.E.B.B) garagardotegiaren Indian Pale Ale estiloko % 6,9 alkohol bolumenean duen garagardo bat da, hotzean eginiko lupulatzea dela eta, piñu eta zitriko antzeko usainak dituena. Oso garratza den garagardo bat da hau.

Palm garagardoa Palm (Belgika) garagardotegiak ekoizten duen % 5,4 alkohol bolumenean duen anbar koloreko garagardo suabe bat da. Fruitu, malta eta karamelu usainak nabari dira. Oso garratztasun gutxiko garagardoa.

Tripel Karmeliet garagardoa 1679. urtean asmaturiko errezeta bat jarraituz ekoizten den urre koloreko Pale Ale indartsu bat da (% 8,5 alkohol bolumenean). Garagardo honen berezitasunetako bat, 3 zereal erabiliz ekoizten dela da: garagar malta, garia eta oloa.

Delirium Nocturnum 1999. urtean kaleratu zuten (Delirium Tremens garagardoaren 10. urteurrena ospatzeko) Ale ilun indartsu bat da (% 8,5 bolumenean). Moka, txokolate eta karamelu usainak nabari daitezke besteak beste.

St. Bernardus Pater 6 Belgikako % 6,7 alkohol bolumenean  duen Brown Ale garagardo bat da. Malta gozo, karamelu eta hur usainak aurki ditzakegu.

Brooklyn IPA garagardoa izan zen 4-5 pertsonei gehien gustatu zitzaien garagardoa, besteei ordea ez zitzaien garagardo hau gustatu. IPA estiloko garagardoekin hau gertatu ohi da, gustuko duzu edo batere ez zaizu gustatzen. Palm garagardoak harrera ona izan zuen hain garagardo indartsuak gustatzen ez zitzaizkienen artean, eta Tripel Karmeliet-ek ere orokorrean  harrera ona izan zuen.

GARAGARDOA EKOIZTEN: Dry hopping

Azken aldian askotan atera da "Dry Hopping" (XIX. mendetik erabilia Ingalaterran) kontzeptua blogean eta iritsi da honi buruz pixka bat gehiago ikasteko garaia. Garagardoa ekoizten-eko egosketa atalean azaldu genuen iada lupulua egosketan gehitzen  dela normalean, hasieran garratztasuna lortu nahi bada eta egosketa bukaera aldera usaina eman nahi ezkero.

"Dry Hopping"-aren kasua ordea (euskaraz "Hotzean lupulatzea" litzateke), heltzen edo hartzidura prozesua jasaten ari den garagardo bati eginiko lupulu gehiketa bat da, hau da, garagardo hotzean. Britainian lehendabizi, eta E.E.B.B-tan beranduago erabili den teknika bat da gehienbat, nahiz eta azken boladan herrialde desberdinetako garagardo ekoizle askoren artean ere zabaldu den.

Lupulatze honekin lortzen dena lupuluaren usain iheskor gehienak ere garagardoan gelditzea da. Usaina ere egonkorragoa dela dirudi eta normalean oso nabaria izaten da. Lupulatze honek ere, garagardoa luzaroago mantentzen laguntzen du bere propietate antimikrobianoak direla eta.

Gehien erabiltzen diren lupuluak honakoak dira:
 Tettnanger, Hallertau, Saaz, Cascade...dira.

IPA, Ingalaterrako Bitter bereziak, Barleywine eta Amerikako Ale-a dira lupulatze mota hau egiteko aproposak.

Lupulatze hotza egiteko hiru momentu desberdin daudela esan daiteke:

  - Hartzidura ontzian

  - Heltze ontzian

  - Kupelean (kañeroetan jartzen direnetaz ari gara)

Hurrengo batean ikusiko ditugu lupulatze hotza edo "Dry Hopping"-a egiteko dauden momentu desberdinei buruzko ezaugarriak.

SAILKAPENA: IPA (Indian Pale Ale)

IPA garagardo estiloa nahiko modan jarri da gure artean azken denboraldian, nahiz eta ingalaterran iada 1840. urte inguru ezkeroztik ekoizten hasia ziren. 

Ingalaterran ekoizten zen Pale Ale garagardo estiloan du jatorria IPA garagardoak, kolonietan zeuden Ingalaterrako soldadu eta funtzionarioak garagardoz hornitzeko ekoiztua. Egurrezko barriketan eramaten zen Indiara (besteak beste) garagardoa itsasontzietan, 70-80 IBUko garratztasunekoa , "Dry Hopping" bezala ezagutzen den lupulu gehiketa erabiliz. Hau da, lupulua zuzenean barrikan zegoen garagardora gehituz, hau denbora luzeagoz kontserbatzen laguntzen duena.

Hartzidura mota: Azaleko hartzidura.

Jatorrizko dentsitatea:  13 -18,2 ºP

Malta: Garagar malta oso argiak (Pale Malt) eta Crystal malt bezala ezagutzen direnak ditu.

Kolorea: 12 -28 EBC arteko kolorea izan dezake.

Alkohol edukia: % 5 - 8 bolumenean.

Lupulua: 40-70 IBU inguruko garratztasuna. Garratztasuna emateko lupuluez gain, "Dry Hopping"-a ere egiten da, lupulua heltze ontzian gehituz eta lupuluaren usain bereizgarriak emanez.

Heltze ontzietan ematen den ameriketako edo ingalaterrako lupulu usaintsuen  gehiketa ("Dry Hopping") da garagardo hauen bereizgarrietako bat. Usain, flabore eta garratztasun ertain-altu eta altua duten garagardoak dira, lore, zitriko eta fruitudun izaerako lupulu motak erabiltzen direlarik.

Azptitalde desberdinak aurki ditzakegu, baina aurrerago ikusiko ditugu sakonago:

   - Amerikar IPA

   - Ingalaterrako IPA

   - Imperial IPA

   - etab.

Marka ezagun batzuk: Fuller's IPA, Anchor Liberty Ale, Brewdog Punk IPA etab. luze bat!

EDALONTZIAK (X): Stange edalontzia

Edalontzi mota hau Alemaniako eskualde askotan erabili izan den eta oraindik ere garagardo mota batzuk edateko erabiltzen den edalontzi bat da. "Stange" hitza alemaniarra da eta makil edo barra esan nahi du. 

Argazkian ikusi daitekeen bezala, edalontzi estu eta zabalera konstantekoa da. Delikatuagoak diren garagardoak edateko erabiltzen da, garagardoak dituen malta eta lupuluen ezaugarriak indartzea lortzen delarik. 

Edalontzi mota honen formaren abantailetako bat, garagardoak eduki ditzakeen usain iheskorrak kontzentratuagoak mantentzen dituela da.

Hurrengo garagardo motak edateko egokia da: Kölsch, Altbier, Bock, Txekiar Pilsener-a, Lambic garagaroak (Faro,Gueuze, fruta zaporedunak etab.), garagardo ketua etab.

HISTORIA: XV. mendea (II)

Nahiz eta garai honetan aurreko atalean ikusi genuen bezala, garagardo kontsumoa nahiko altua eta ardurarik gabekoa izan toki askotan, bazen baita kontsumo hau erregulatu zuenik. 

Sachen-Gotha dohatsuak adibidez, honen inguruko ordenantzak jarri zituen, honakoa ziotenak: "Otorduetan, gure emakumeei ardo eta garagardoa neurrian emango diegu, dama nobleei 8 litro, eta gainontzekoei 6, erritu damen salbuespenarekin..."

Garai honetan ere, Herzog Wilhelm IV. erregeak Purutasun Legea atera zuen Babieran.